Κατσαφάνας Δημήτριος

	Ο Δημήτριος Γ. Κατσαφάνας γεννήθηκε στην Παλαιοπαναγιά του Δήμου Σπαρτιατών το 1928. Σπούδασε κλασική και βυζαντινή φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1948-1953). Δίδαξε επί δεκαετίες στο εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Σπάρτης και διετέλεσε διαδοχικά γυμνασιάρχης, λυκειάρχης και προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δευ-τεροβάθμιας Εκπαίδευσης νομού Λακωνίας, οπότε και παραιτήθηκε από την ενεργό υπηρεσία (1985). Είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, του Φιλολογικού Συλλόγου “Παρνασσός”, της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Πληθωνικών Σπουδών και της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών. Το ερευνητικό του έργο επικεντρώνεται σε θέματα βυζαντινής ιστορίας και φιλολογίας με αναφορά στο Μυστρά. Η συγγραφική του δράση αποκρυ-σταλλώνεται σε αυτοτελή έργα και σε ποικίλου περιεχομένου δημοσιεύματα: Α. Αυτοτελή βιβλία: 1. Κοινωνία και Ζωή (δοκίμια για τους υποψηφίους των ανωτάτων σχο-λών), εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα, 1975, σσ. 340. 2. Εκθέσεις: περιγραφές κοινωνικών τύπων και χαρακτηρισμοί προσώπων (για την γ΄ τάξη γυμνασίου και την α΄ λυκείου), κεντρική διάθεση: Βιβλιοπωλείο Β. Κοκοτσάκη, Αθήνα 1977, σσ. 129. 3. Εκθέσεις α΄, β΄ γυμνασίου, κεντρική πώληση: Βιβλιοπωλείο Β. Κοκοτσάκη, Αθήνα 1978, σσ. 198. 4. Στη σκιά του Ταϋγέτου: Παλαιοπαναγιά, Ανώγεια και Ξηροκάμπι (ι-στορική διαδρομή από της ρίζες μέχρι το 1940), (βραβείο Μοσκόβη), αυ-τοέκδοση, Αθήνα 1989, σσ. 420. 5. Ζερμπίτσα, το ιερόν και σεβάσμιον μοναστήριον, β΄έκδοση, έκδοση ERGO m & p Γραφικές Τέχνες Ε.Π.Ε, Αθήνα 1995, σσ. 205. 6. Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, Ο μεγάλος Μυστικός του Βυζαντίου, μια γνήσια ποιητική πνοή), [Βραβείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πα-νεπιστημίου Αθηνών], εκδόσεις ΙΔΙΟΜΟΡφή, Σπάρτη 1999, σσ. 183. 7. Το Πριγκιπάτο του Μορέως («La principaute francaise de Moree»), [Η Διεθνής Φιλοβυζαντινή Εταιρεία με έδρα τη Μαδρίτη του απένειμε τον τίτλο: doctor laureatus: διδάκτωρ δαφνοστεφής], εκδόσεις ΙΔΙΟΜΟΡφή, Σπάρτη 2003, σσ. 304. 8. Το Πνεύμα του Μυστρά υπό έκδοση από τις εκδόσεις ΙΔΙΟΜΟΡφή, Σπάρτη, σσ. 9. Οι Λεόπουλοι από το Μεταβυζαντινό Μυστρά στη νέα Σπάρτη (1694 – 1950), σσ. 700 ( ι σ τ ο ρ ι κ ή έ ρ ε υ ν α, υπό έκδοση)… Β. Δημοσιεύματα ιστορικής έρευνας και φιλοσοφικού στοχασμού: 1. «Το πρόβλημα της αληθείας εις τον Πλάτωνα και ο Μάρτιν Χάιντεγ-γερ», Δελτίον Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, τχ. 53-54 (έτος ΚΖ΄=1975), τομ. 27, σσ. 109-119. 2. «Αναφορές στην ουσία της φιλοσοφίας του Μυστρά», στο περιοδικό Πελοποννησιακά της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, παράρτημα 16 Πρακτικά (του έκτακτου Πνευματικού Συμποσίου: Από τη φωτεινή κληρονομιά του Μυστρά στην Τουρκοκρατία, Σπάρτη – Μυστράς 27-29 Μαΐου 1988), Αθήνα 1990, σσ. 161 – 167. 3. Γεώργιος Γεμιστός-Πλήθων, έμμεσος εμπνευστής του εικονογραφι-κού προγράμματος της Σχολής των Αθηνών του Ραφαήλ στο Βατι-κανό, 4. «Θάνατος και ανάσταση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου του Ο-δυσσέα Ελύτη και η δίψα στο Μυστρά του Γιάννη Ρίτσου» (έργα πα-ράλληλα), (Η τραγική διάσταση των προσώπων), στα Τετράδια Ευθύνης, τόμ. 40 (Οδυσσέας Ελύτης – Γιάννης Ρίτσος), Αθήνα 2003, σσ. 80 – 99. 5. «Πληροφορίες από τον υπ’ αριθμ. 61 ανέκδοτο κώδικα της Μονής Ιβήρων για συμβάντα στη Λακωνία του 1685-1730», πρόδρομη ανακοί-νωση στα Πρακτικά του Στ΄ πανελλήνιου συνεδρίου του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα: Λακωνία: Γλώσσα, Ιστορία, Πολιτισμός, Αρεόπολη 14-16 Μαϊου 2004, σσ. 195-204. 6. Η δοκιμασία της ιδέας του έθνους, Και πολλές άλλες μελέτες, άρθρα και δοκίμια, τα οποία έχουν δημοσιευτεί από το 1975 έως το 2010 σε περιοδικά συγγράμματα, πρακτικά συνεδρίων, στα περιοδικά Ευθύνη, Επιστήμη και Παιδαγωγία, Λακωνικά και σε τοπικές εφημερίδες της Σπάρτης.
	Επικοινωνία:
		Θεάσεις: 241 | Σχόλια:

Λογοτεχνικό Τμήμα

	1.	Το πνεύμα του Μυστρά
		Το βιβλίο αυτό το έγραψα ως φιλόλογος και ως άνθρωπος. Έζησα το βαθύ πόνο μιας εποχής και μόχθησα να την ανεβάσω στην αντικειμενική γνώση. Το αληθινό είναι πάντα στη σύνθεση. Αναλυτική σκέψη και κατανοούσα συμπάθεια. Τα πράγματα τα γνωρίζουμε με τη λογική, τους ανθρώπους με την αγάπη, και, τελικά, δεν γνωρίζουμε καλά παρά μονάχα ό, τι αγαπάμε. Από την άποψη αυτή δεν υπάρχει κάποια φιλοδοξία θεωρητικής-επιστημονικής παρουσίασης. Αθλοθέτημα υπαρξιακής αναζήτησης του συγγραφέα μέσα στην Ιστορία είναι το βιβλίο αυτό. Το γέννησε ο γόνιμος θαυμασμός και ο πόνος μεγάλων ψυχών. Γιατί δεν είναι μόνο η αρχή, αλλά και η συνέχεια. Πρέπει ο αναγνώστης να παραμερίσει την αδυναμία του καιρού μας, τα αλλότρια δαιμόνια που μπήκαν μέσα μας. Μόνο έτσι θα ξαναβρεί την πνευματική χαρά και την πίστη του στην κλασική και τη βυζαντινή, την ενιαία παράδοσή μας. Χωρίς, λοιπόν, το βιβλίο αυτό να είναι μόνο ένα αποθησαύρισμα ιστορικής μνήμ...

	2.	Η Αττική τραγωδία & κωμωδία
		Οι Αθηναίοι πολίτες, διαισθανόμενοι τον ερχομό του Αισχύλου, του Σοφοκλή, του Ευριπίδη, του Αριστοφάνη, έφτιαξαν θέατρο από πέτρα. Χωρίς στέγη, με τον ουρανό για ταβάνι και το φως της ημέρας για φωτισμό. Από εκείνη τη στιγμή γέμισε όλη η Ελλάδα με θέατρα…. Η μοίρα του ανθρώπου, η συνείδησή του, στη ρίζα της είναι πονεμένη, τραγική. Η ζωή είναι γλυκόπικρη. Κάτι το ακαθόριστο, κάτι το γνοφώδες, το σκοτεινό, το ¨ακάθαρτο¨, μας αναταράζει, αναμοχλεύει μέσα μας. Η σύγκρουση των ηρώων στο δράμα – αρχέτυπων συμβόλων του ανθρώπου – μοιάζει συχνά με τρικυμία ωκεανού που, ενώ υψώνει τεράστια κύματα, δείχνει συγχρόνως τα απύθμενα βάθη του… Οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί μας δίνουν το ¨μάθημα ¨, ότι ο άνθρωπος, στην πνευματική του εκδοχή, αυτό δηλαδή που λέμε πρόσωπο, γεννήθηκε από την οδύνη να υπάρχουνε μέσα στον κόσμο. Είναι τραγικό το πέρασμα από το ζώο στον άνθρωπο ως πνευματική υπόσταση…. Και οι τρεις μεγάλες κατακτήσεις των Ελλήνων, η Τραγωδία, η Δημοκρατία και η Πόλις στην αρχαία Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αθήνα, εμφανίστηκαν έπειτα από μακρύ δρόμο, πεντακόσια χρόνια πριν από η γέννηση του Χριστού. Κάτι καινούριο είχε ξυπνήσει στο νου των ανθρώπων… Η τραγωδία δεν μπορούσε...

	3.	Το Δεσποτάτο του Μυστρά
		«Την αρχαία Σπάρτη τη θαυμάζεις, το Μυστρά τον αγαπάς.» Στο Μυστρά, τη νεογέννητη πολιτεία, που ανεβαίνει τον αντρίκιο αέρα του Ταϋγέτου, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, φαίνεται σαφέστερα η ανάγκη του ανθρώπου, σε δίσεκτους καιρούς, ν’ αρπαχτεί από τα προγονικά του χώματα και ν’ αντιμετωπίσει της ιστορίας… Η ιστορία του Μυστρά, που παρουσιάζουμε εδώ και απευθύνεται στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, είναι αφήγηση γεγονότων, χωρίς βέβαια να απουσιάζει η αιτιολόγηση και η σημασιολόγησή τους. Τα συμβάντα της πολυτάραχης εποχής του Μυστρά συνυφαίνονται με πλήθος άλλα γενικότερα και έχουν πολλαπλές σχέσεις και σημασίες. Το ρεύμα της ιστορίας κινείται απρόβλεπτα πότε προς τη μια και πότε προς την άλλη κατεύθυνση… Ζώντας την έσχατη κρίση μιας θανάσιμης αγωνίας, οι άνθρωποι εδώ στο Μυστρά, πολέμαρχοι ή απλός λαός, εύρισκαν τη δύναμη να κρατούν ελεύθερο τον τόπο τους και να ξεκινούν τολμηρές απελευθερωτικές εξορμήσεις σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, ενώ παράλληλα νέες καλλιτεχνικές και πνευματικές τάσεις και τα ριζοσπαστικά κοινωνιοπολιτικά κηρύγματα προμήνυαν την αυγή, την κυοφορία και τη γέννηση αυτού του νέου εθνικού τύπου, του Νεοέλληνα. Πεπρωμένος σύντροφος αυτ...

	4.	Πριγκιπάτο του Μορέως
		Το ¨ Πριγκιπάτο του Μορέως ¨, η Νέα Γαλλία, όπως είχε ονομάσει ο Πάπας την ηγεμονία που ίδρυσαν οι Γάλλοι ιππότες της Α΄ Σταυροφορίας στην Πελοπόννησο, είναι πολύ λίγο γνωστή στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό… Δυσανάλογα βαρειά είναι η εποχή τους, δραματική η έξοδος του ανθρώπου από το Μεσαίωνα, η μετάβασή του προς τους νεώτερους χρόνους, καθώς μέσα από ένα μεγάλο παρελθόν πάει να γεννηθεί το νεοελληνικό παρόν. Χρειάστηκε, λοιπόν, να πάω βαθύτερα στο χρόνο, να γνωρίσω το δράμα του Μεσαιωνικού Ελληνισμού που άρχιζε με την εισβολή των σταυροφόρων στα 1204… Δύο αιώνων συμβίωση Φράγκων και Ελλήνων δεν μπορείς να την προσπεράσεις βιαστικά. Οι Φράγκοι αναντίρρητα ¨ ήρξαν χειρών αδίκων ¨ , ήταν οι εισβολείς. Αλλά δεν ήταν μόνο εισβολείς. Ήταν και οι φορείς ενός άλλου πνεύματος, ενός άλλου τρόπου ζωής. Η ιστορία τους είναι ενσωματωμένη στη δική τους ιστορία, στις δικές τους υστεροβυζαντινές καταβολές . Πολιτιστικά, κοινωνικά φαινόμενα της κοινωνίας της Δ. Ευρώπης έχουν συχνά διαπλαστεί με τη δική μας ιστορία… Κεφ. Δυο Γάλλοι ιππότες ξεκινούν για τη μεγάλη κατάκτηση του Μορέως: Ήταν στις 16 Μαΐου 1204, όταν η μεγάλη πομπή των Λατίνων είχε τελειώσει με τη στέψη του Βαλδουίνου...

	5.	Αγιος Συμεών, ο νέος θεολόγος
		(Ο μεγάλος Μυστικός του Βυζαντίου – μια γνήσια ποιητική φωνή) Ο Άγιος Συμεών, από τις μυστικότερες ποιητικές φωνές του Βυζαντίου, με πληγωμένη τη μεγάλη του καρδιά από το Θείο έρωτα, επικαλείται την ολόφωτη παρουσία του προαιώνιου λόγου, του φιλάνθρωπου Θεού. Είναι ο μεγάλος Μυστικός, η αγάπη που αγαπά τη μυστικότητα, την αποσιώπηση. Είναι ο Άγιος που του δόθηκε η Θεία χάρη να δει το πολυπόθητο, «το ωραίον υπέρ πάντα», πανάγιο πρόσωπο του Χριστού. Ο ποιητής Συμεών δεν είναι ο βυζαντινός λόγιος, ο άγονος αρχαϊστής. Είναι ο άνθρωπος, ο γεμάτος στο στήθος από θεϊκά πράγματα, που έγιναν στο καθαρό εσωτερικό του όχι ¨ τραγούδια ¨ , αλλά μεγαλυνάρια. Η ποίησή του είναι η πλούσια άνθηση της αγάπης που θέλει να ξεπεράσει τα όριά της, της αγάπης που εξαγιάζει τις λέξεις καθώς τις ανυψώνει στη σφαίρα του μυστικού. Και μόνο το γεγονός, ότι ο Συμεών ο νέος θεολόγος, όπως επονομάστηκε, έγραψε στίχους σε ζωντανή γλώσσα, με ένα ύφος τόσο προσωπικό και μπόρεσε να μας εμπιστευθεί τα μυστικά βάθη της ψυχής του, θα ήταν αρκετό, νομίζουμε, για να λογαριάζεται από τους μεγάλους, γιατί η ποίησή του βγαίνει από αφθονία ζωής, από βαθύ πόθο για το Θεό. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι έχ...

	6.	Ζερμπίτσα
		...

	7.	'Παλαιοπαναγιά
		...

	8.	'Εκθέσεις Α-Β γυμνασίου
		...

	9.	'Εκθέσεις-Τύποι-Χαρακτηριστικά
		...

	10.	Δοκίμια εκθέσεων ιδεών -
		...

Άρθρα

1.	Όλα όσα υπάρχουν σήμερα γνωρίζουν έναν παγκόσμιο κραδασμό -

Μαγνητοσκοπήσεις

1. Τιμητική εκδήλωση για τον κ. Δημήτριο Κατσαφάνα

2. Συνέντευξη στο Ελλάδα TV, μέρος 1/2

3. Συνέντευξη στο Ελλάδα TV, μέρος 2/2

.

Ηχογραφήσεις - Μελοποιήσεις

1. Συνέντευξη σε Ραδιοφωνικό Σταθμό της Αυστραλίας,

ΑΡΧΗ